Yaş dışında emeklilik için gerekli olan prim gün süresi ile sigortalılık süresini tamamlayanların kıdem tazminatını alabilmeleri için üç farklı şart söz konusu.
Öncelikle 8 Eylül 1999’dan önce ilk kez sigortalı olup da 15 yıl 3600 gün sigortalılık süresini dolduran yani yaş dışındaki emeklilik şartlarını yerine getiren işçiler, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısını temin ederek işverene verip, istifa ederse kıdem tazminatı alabiliyor.
Posta Gazetesi’nin haberine göre, 8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanların önünde ise iki seçenek var. Birincisi, 25 yıl sigortalılık süresi ve 4.500 gün prim. Bu şartı tamamlayan kadın 58, erkek 60 yaşında emekli olur.
İkincisi ise 7.000 gün prim ödeme süresi. 7.000 günü tamamlayan kadınsa 58, erkekse 60 yaşını tamamlamak koşuluyla emekli olabiliyor. Dolayısıyla burada sigortalılık süresi aranmıyor. 19 yıl 5 ay 10 gün prim ödeyenler SGK’dan yazı alıp çalıştığı yerden istifa ederek kıdem tazminatını yasal olarak alabilir.
YAZILI TALEPLE İŞİ GARANTİYE ALIN
7000 günle kıdem konusu çok fazla bilinmediği için bazen başvuru yapılan kurumlarda ‘25 yıl sigortalılık süresi gerekir’ şartının öne sürüldüğünü ifade ediliyor.
İşi şansa bırakmamak için yazılı talepte bulunup yazılı cevap almakta fayda var. Özetle 25 yıl 4500 gün veya 7000 gün prim şartlarından hangisi önce tamamlanırsa ona göre kıdem hakkı doğar. İşten çıkarma yasağını olduğu dönemde de bu haklar kullanılabiliyor.
Öte yandan erken emekli olabilmek herkesin en büyük hayalidir. Bu anlamda erken emeklilikle ilgili araştırmalar sürmeye devam ediyor. Bazı çalışanlar ise kısmi emekli olmayı tercih edebiliyor. Kısmi emeklilik aslında oldukça bilinen bir kavramdır.
Yaştan emekli olma durumuna kısmi emeklilik denilmektedir. Kısmi emeklilikte yaştan emekli olabilmek için belirli bir prim gününün, sigortalılık süresinin ve yaşın doldurulması gerekmektedir.
KISMİ EMEKLİ OLMA ŞARTLARI NELERDİR?
Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem’in aktardıklarına göre yaştan emekli olabilmek için 3 dönem önemlidir. Yaştan emeklilikte 3600, 4500 ve 5400 prim günü ile emekli olabilirsiniz. Bu durumlar tek tek incelendi.
3600 GÜN PRİM ÖDEYEREK EMEKLİ OLMAK
3600 günde emekli olabilmeniz için 08.09.1999 tarihinden önce işe girmiş olmanız gerekmektedir. Ayrıca kadınlarda ve erkeklerde emeklilik şartları da farklılık gösterir. Erkeklerde 3600 gün şartına göre emekli olma durumu aşağıda verilmiştir:
En az 15 yıllık sigortalılık süresini tamamlamış olmalısınız. En az 3600 gün prim ödemiş olmalısınız. Yaş şartını yerine getirmiş olmalısınız.
Kadınlarda 3600 gün şartı ile emekli olma durumu ise farklıdır. Burada da şartlar aşağıda vermiş olduğumuz gibidir:
En az 15 yıllık sigortalılık süresini tamamlamış olmak, en az 3600 gün prim ödemiş olmak, Yaş şartını yerine getirmiş olmak.
ERKEKLERİN 5400 GÜN İLE EMEKLİ OLMA ŞARTLARI
08.09.1999 günü ile 30.04.2008 günü arasında ilk defa işe giren erkeklerin kısmi emeklilik şartlarıyla yani 4500 gün sayısı ile emekli olabilmeleri için 60 yaşını tamamlamış, 25 yıldan beri sigortalı olması ve en az 4500 gün sayısı ile yaşlılıktan kısmi emekli olacaklardır.
KADINLARIN 5400 GÜN İLE EMEKLİ OLMA ŞARTLARI
09.09.1999 ile 30.04.2008 günü arasında işe giren bayanların kısmi emeklilik şartlarıyla yani 4500 gün sayısı ile emekli olabilmeleri için 58 yaşını tamamlamış, 25 yıldan beri sigortalı olması ve en az 4500 gün sayısı ile yaşlılıktan kısmi emekli olacaklardır.
Görüldüğü üzere, 08.09.1999 gününden sonra işe girenler için normal emeklilik şartlarında sigortalılık süresi diye bir şart kalmamış iken kısmi emeklilik için 25 yıllık bir sigortalılık süresi şartı da getirilmiştir.
5400 GÜN PRİM ÖDEYEREK EMEKLİ OLMAK
İlk defa 01.05.2008 tarihi ve sonrası işe girmiş yani sigortalı olmuş veya olacak erkeklerden 4a bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için kısmı emeklilik şartı 5400 gün olarak uygulanır. Emeklilik yaşlarının tespiti 5400 günü tamamladıkları/tamamlayacakları zamana göre belli olur.
Buna göre; 01.05.2008 ile 31.12.2005 tarihleri arasında 5400 günü tamamlayan erkekler 63
01.01.2036 ile 31.12.2037 tarihleri arasında 5400 günü tamamlayan erkekler 64
01.01.2038 gününden sonra 5400 günü tamamlayan erkekler için 65 olarak uygulanır.
Ancak yaş hadlerinin uygulanması 5400 prim gün sayısı şartını doldurduğu tarihte geçerli olan yaş hadleri esas alınır.
İlk defa 01.05.2008 tarihi ve sonrası işe girmiş yani sigortalı olmuş veya olacak kadınlar 4a bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için kısmı emeklilik şartı 5400 gün olarak uygulanır. Emeklilik yaşlarının tespiti 5400 günü tamamladıkları/tamamlayacakları zamana göre belli olur.
Buna göre; 01.05.2008 ile 31.12.2035 tarihleri arasında 5400 günü tamamlayan kadınlar 61
01.01.2036 ile 31.12.2037 tarihleri arasında 5400 günü tamamlayan kadınlar 62
01.01.2038 ile 31.12.2039 tarihleri arasında 5400 günü tamamlayan kadınlar 63
01.01.2040 ile 31.12. 2039 tarihleri arasında 5400 günü tamamlayan kadınlar 64
01.01.2042 tarihinden itibaren ise 65 yaşında emekli olacaklar.
Kısmi emeklilikte ne kadar maaş alınır, maaş ne kadar?
Kısmi emeklilik maaşları tahmin edilebileceği üzere normal emekliliğe göre daha düşüktür. 3600 günden emekli olan vatandaşlarımız 1000 ile 1600 TL arasında değişen miktarlarda emekli maaşı almaktadırlar. 4500 günde emekli olan vatandaşlarımız ise 600 ile 100 TL arasında değişen miktarlarda emekli maaşı alırlar. 5400 günden emekli olan vatandaşlarımız da 800 ile 1200 TL arasında değişen miktarlarda emekli maaşı alırlar.
