Pandemi yılında gelir farkı 8 kata yükseldi

Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan ve sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, 1’e yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade eden Gini katsayısı, 2020’de bir önceki yıla göre 0.015 puan artışla 0.410 oldu.

Ortalama 69.349 TL

Yıllık ortalama hane halkı kullanılabilir geliri, geçen yıl 2019’a göre yüzde 15.8 artarak 69 bin 349 liraya ulaştı. Ortalama yıllık eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri de bir önceki yıla göre yüzde 17.2 artarak 28 bin 522 liradan 33 bin 428 liraya çıktı.

Yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 63 bin 85 lira, lise ve dengi okul mezunlarında 41 bin 855 lira, lise altında 32 bin 838 lira, bir okul bitirmeyenlerde 22 bin 936 lira ve okur-yazar olmayan fertlerde 16 bin 785 lira oldu.

Yoksulluk oranı arttı

Medyan gelirin yüzde 50’si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı 2020’de bir önceki yıla kıyasla 0.6 puan artarak yüzde 15 oldu. Medyan gelirin yüzde 60’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre yoksulluk oranı da 0.6 puan artarak yüzde 21.9 düzeyinde gerçekleşti. Sürekli yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 1 puan artarak yüzde 13.7 oldu.

Yüzde 57.8 kendi evinde

Oturulan konuta sahip olanlar bir önceki yıla göre 1 puan azalarak 2020’de yüzde 57.8 hesaplanırken, kirada oturanların oranı yüzde 26.2, lojmanda oturanların oranı yüzde 1.2, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 14.7 olarak gerçekleşti.

Nüfusun yüzde 36.7’si konutunda, izolasyondan dolayı ısınma sorunu, yüzde 34.7’si sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçeveleri ve benzeri problemleri yaşarken yüzde 22.6’sı trafik veya çevresel sorunlarla karşılaştı.

Borçluların oranı geriledi

Bir önceki yıla göre konut alımı ve konut masrafları dışında borç veya taksit ödemesi olanların oranı 12.8 puan azalarak yüzde 58.3 oldu. Nüfusun yüzde 7’sine bu ödemeler yük getirmezken yüzde 18.8’ine çok yük getirdi. Hanelerin yüzde 59.3’ü evden uzakta bir haftalık tatil masraflarını, yüzde 37,3’ü iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını, yüzde 32.2’si beklenmedik harcamaları, yüzde 20.3’ü evin ısınma ihtiyacını, yüzde 58’i eskimiş mobilyaların yenilenmesini ekonomik olarak karşılayamadığını beyan etti.

Ciddi maddi yoksunluk %27.4

Finansal sıkıntıda olma durumunu ifade eden maddi yoksunluk, çamaşır makinesi, renkli televizyon, telefon ve otomobil sahipliği ile ekonomik olarak beklenmedik harcamaları yapabilme, evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayabilme, kira, konut kredisi ve faizli borçları ödeyebilme, iki günde bir et, tavuk, balık içeren yemek yiyebilme ve evin ısınma ihtiyacını karşılayabilme durumu ile ilgili hane halklarının algılarını yansıtıyor.

Belirtilen dokuz maddenin en az dördünü karşılayamayanların oranı olarak tanımlanan ciddi maddi yoksunluk oranı 2019’da yüzde 26.3 iken 2020’de anket sonuçlarında 1.1 puan artarak yüzde 27.4 oldu.