Kuru meyve talebi ‘sağlıklı’ büyüyor

Duygu Erdoğan –  Sağlıklı beslenme trendi tüm dünyada koronavirüs salgınının etkisiyle büyümeye devam ediyor. Bu alanda sağlıklı atıştırmalıklar olan ve ‘süper gıdalar’ arasında gösterilen kuru yemiş ile meyvelere olan ilgi artıyor. Kuru incir, üzüm ve kayısıda dünyada hem üretim, hem de ihracatta ilk sırada yer alan Türkiye’ye yönelik alım talepleri hız kazandı. Mevcutta Türkiye’nin en güçlü dış pazarının Avrupa ülkeleri olduğunu anlatan Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Birol Celep, Avrupa’da azalan stokların da yeniden doldurulması için alımlar yapılacağını anlattı.

Dünyada yeni sezonda badem, Brezilya fındığı, kaju, fındık, makademya, kabuklu ceviz, çam fıstığı ve iç ceviz gibi üretimlerin bir önceki sezona benzer oranda gerçekleşebileceğini kaydeden Celep, bu ürünlerin rekoltelerinde en önemli riskin ise kuraklığın verimi etkilemesi olabileceğini ifade etti.

Kayısıya yoğun ilgi

Avrupa pazarlarının Türkiye ihracatında payının yüzde 65 olduğunu hatırlatan Celep, talep artışlarının icraata da yansıdığını, alımların sürekli olarak yapıldığını dile getirdi. Ürünlerin genel verileriyle ilgili değerlendirme de yapan Birol Celep, “Üzümde geçen yıldan doğuşlar eksik görülüyor, fakat üzümde stoklarımız var. TMO’nun elinde de stok kalacağı için alım maliyetinin öngörülerini doğru bilememekle beraber, geçen yıl 12.5 lira seviyelerinde alınan üzümün bu yılı da en az diğer ürünlere verilen zam ile aynı perspektifle geçirmesini bekleyebiliriz. İncirde zaten değer zincirini yaratıyoruz. Ayrıca temmuz yağışları bile bu ürüne zarar gelmesini engelleyebilir. Mevcutta tüm dünyada erik plantasyonlarında, Fransa, Arjantin, Peru, Şili’de dondan dolayı zararlar olduğunu biliyoruz. Bu da kayısıya olan talebi artıracak” diye konuştu.

Asya dikkat çekiyor

İstanbul Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (KUMİB) Başkanı Muhsin Çakıcı, son 12 aya bakıldığında, kuru meyve ve mamulleri sektörünün, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 8 oranında ihracatını artırdığını söyledi. Aynı dönemde Antep fıstığında yüzde 85.8, çam fıstığında yüzde 52, kuru kayısıda ise yüzde 14.4 oranında ihracat artışı sağlandı. Çakıcı, “Sektörümüz en fazla ihracatı Almanya’ya gerçekleştirdi ve son 12 ayda Almanya’ya yüzde 12.6 oranında ihracat artışı sağladık. Yine son 12 aya baktığımızda en fazla ihracat artışını sağladığımız ülkeler yüzde 121.5 ile Tacikistan, yüzde 85 ile Tunus, yüzde 60.8 ile Malezya ve yüzde 49.2 ile Çin Halk Cumhuriyeti oldu” dedi.

Sürdürülebilir tedarik

Muhsin Çakıcı, Türkiye’nin dünyada önemli üretici ve ihracatçı olduğu kuru incir, kayısı ve üzüme yönelik verileri paylaşırken, şu değerlendirmeyi yaptı:

“Türkiye kuru incir, kuru kayısı ve çekirdeksiz kuru üzüm ürünlerinin dünyada hem üretiminde hem ihracatında ilk sırada yer almakta. Anılan ürünler ülkemizin milli ve geleneksel tarım ürünleri niteliğinde. 2020 yılında Türkiye 90 bin ton kuru kayısı, 85 bin 500 ton kuru incir, 300 bin ton çekirdeksiz kuru üzüm üretimi yapmıştır. Türkiye’nin kuru kayısı üretiminde dünyadaki payı yüzde 52, kuru incir üretiminde dünyadaki payı yüzde 58, çekirdeksiz kuru üzüm üretiminde dünyadaki payı yüzde 24’tür. İhracata baktığımızda ise, Türkiye, dünyadaki kuru kayısı ihracatının yüzde 72’sini, kuru incir ihracatının yüzde 57’sini, çekirdeksiz kuru üzüm ihracatının yüzde 31’ini gerçekleştiriyor. Ürünlerin arzında sezonsallık ilişkisinden ari, sürdürülebilir tedarik önem arz ediyor. Buna bağlı olarak fiyat istikrarının sağlanması büyük önem taşıyor. Özellikle Avrupa gibi ülkelerde giderek sıkılaşan gıda güvenliği açısından üretim ve ihracatımızın tekrardan dizayn edilmesi öncelik olarak değerlendirilmeli. Dünyada lider konumunda bulunan ülkemiz bunda başı çekmeli ve kendi standartlarını dünyaya kabul ettirici rol oynamalı.”