16°
ÖNDER YILMAZ Ankara – Türkiye peş peşe gelen ve etkisini sürdüren orman yangınlarıyla mücadele ederken, Milliyet, TBMM İklim Araştırma Komisyonu’nun hazırladığı henüz taslak halindeki raporunun “ormanlar” bölümüne ulaştı. Türkiye’nin üçte birinin ormanlarla kaplı olduğu, iklim değişikliğinden en ciddi şekilde ormanların etkilendiği belirtilen raporda, karasal alanlarda karbon yutak alanlarının başında ormanların geldiği ifade edildi.
Politikalar yetersiz
Rapordaki ilk tespit, “Ormancılık ile ilgili planlamalar, politikalar ve uygulamalar iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak için yeterli bulunmamaktadır. Bu konuda güncel politikaların belirlenmesi ve mevzuat çalışmalarının yapılması gerekmektedir” yönünde oldu. Raporda, uygulama aşamasına geçirilemeyen Ormancılıkta İklim Değişikliğine Uyum Strateji Planı’nın yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanması gerektiğini dile getirilerken, özetle şu öneriler sıralandı:
Kuraklığa dayanıklı ağaç
– Türkiye Ulusal Ormancılık Programı’nın eylem ve politika önerilerinin iklim değişikliğiyle ilgili ulusal ve uluslararası yasal zorunluluklar çerçevesinde güncellenmesi.
– Orman içi ve kenarındaki mesken ve iş yeri ruhsatlandırılmalarında yangın güvenliği açısından gerekli yasal düzenlemelerin yapılması. Ormana bitişik tarım alanlarında anız yakmanın yasaklanması, sıkı denetiminin yapılması ve müeyyideler uygulanması.
– Gelecekteki iklim koşullarına uyum ihtimali yüksek ve geçmişten beri iklim ekstremlerine dayanmış olan doğal yaşlı ekosistemler, yapılar ve doğal türlerin mutlaka korunması. Kurak ve kuraklaşma riski olan bölgelerde yapılacak ormancılık faaliyetlerinde özellikle meşe, ardıç ve benzeri gibi türlerin muhafaza edilmesi. Bu türleri barındıran hassas ekosistemlerin korunması.
Tecrübe aynı yerde kalsın
– Yangınla mücadelede uzmanlaşmış personelin mümkün olduğu kadar benzer yörelerde görev yapmasının sağlanması. (Kızılçam ormanını bilen, kayın ormanlarında görevlendirilmemeli.)
– Orman alanlarının oranını artıracak yöreye özgü doğal ve karışık türlerimize öncelik verilerek rehabilitasyon ve ağaçlandırma çalışmalarımıza hız verilmesi.
Orman envanteri
– Uluslararası standartlara uygun ulusal orman envanterinin bitirilmesi. Beypazarı ve Nallıhan’da başlatılan bu pilot uygulama tüm ülkeye yayılmalı.
– Kurak ve yarı kurak alanlarda su stresinin azaltılması ve gençleştirme çalışmalarının iklim değişikliğine uyumlu bir şekilde yürütülmesi.
– Orman ekosistemlerinin direncinin arttırılması önemli. Bu amaçla yöreye uygun türlerle bitkilendirme ve rehabilitasyon çalışmalarının yapılması.
– Orman köylüsünün ormanlar üzerine olan olumsuz etkilerini azaltmak için, bunların desteklemesi.
Uyarı sistemi
– Ormancılıkla ilgili konularda uyarı ve izleme sistemleri tamamlanmalı. İklim değişiklikleri senaryoları dikkate alınarak sıcaklık, kuraklık, yangın ve don stresi gibi adaptif karakterler içeren bitki fizyolojisi çalışmaları ile moleküler ıslah çalışmalarına ve buna ait senaryoların tahmin edilerek uygun alanlarda deneme seyirlerinin kurularak takip edilmesi.
2100 projeksiyonu
– İklimle ilgili projeksiyonlar altlık olarak kullanılıp, OGM tarafından değişen iklim sistemine göre ormanların yayılışındaki olası değişimlerin 2100’e kadar projeksiyonlar hâlinde gösterilmesi, ormanların yayılışındaki değişimlerin izlenmesi ve gelecekte orman ekosisteminin nasıl şekilleneceğinin senaryolar hâlinde ortaya konulması. Ormanların üzerindeki iklim değişikliği kaynaklı baskının temel unsuru olan böcek ve yangın gibi unsurların da modellemelerinin ve simülasyonlarının yapılması.
– Ormanların faydaları konusunda toplumun farkındalığını artırmak için faaliyetlerin artırılması.
