21°
ABD, kara para soruşturması nedeniyle SBK Holding’in sahibi Sezgin Baran Korkmaz’ı, uluslararası arama ve yakalama kararıyla Avusturya’da yakalattı. Şimdi de bilgi, belge, delil ve şahsın alınması için başvurdu. İki ülke arasındaki anlaşma ‘adli yardımlaşma’ ve ‘iade’yi öngörüyor. 1995’te imzalanan ve yeni güncellenen ‘cezai ve ekonomik suçlara ilişkin adli yardımlaşma’ anlaşması, Sezgin Baran Korkmaz’ın ABD’ye iade edilebileceğini gösteriyor.
BİRÇOK SÜREÇ BİRLİKTE İŞLEYECEK
Türkiye ve Sezgin Baran Korkmaz’ın bazı avukatlarının iddialarının aksine, bu uluslararası anlaşmanın maddeleri, ABD’nin elinin Korkmaz’ın iadesinde ya da arzuladığı delilleri almada’ çok güçlü olduğunu gösteriyor. ABD ile Avusturya makamları, bu anlaşmaya göre Sezgin Baran Korkmaz’la ilgili çeşitli hukuki süreçleri birlikte işletecek.
İşte, yakalama, soruşturma ve iade talepli dosyada yer alan Sezgin Baran Korkmaz’la ilgili hususlar ile uluslararası anlaşmaya (StF: BGBl. III Nr. 107/1998-NR: GP XX RV 837 VV S. 107. BR: AB 5640 S. 636.) işleyecek süreç:
DELİL TOPLAMA VE İSTEYEN ÜLKEYE NAKİL: Anlaşma, ceza fiillerin soruşturulması ve kovuşturulmasıyla ilgili olarak talepte bulunan devletin adli makamlarının cezalandırmaya yetkili olduğu durumlarda, karşılıklı adli yardımda bulunacak. Adli yardımlaşma, iade dahil birçok konuyu içeriyor. ABD ve Avusturya, karşılıklı olarak;
a) Kişilerin, bilgi ya da nesnelerin araştırılması, belirlenmesi,
b) Belgelerin karşılıklı servis edilmesi,
c) Tanıkların veya bilgi sahibi olan kişilerin sorgulanması,
d) Gözaltındaki kişilerin delillerin toplanması veya başka amaçlarla istenen ülkeye verilmesi, nakledilmesi,
e) Arama ve el koyma taleplerinin yerine getirilmesi,
f) Belgelerin, dosyaların ve kanıtların sağlanması,
g) Arama ve el koyma taleplerinin değerlendirilmesi,
h) Müsadere ve iade ile ilgili işlemlerde karşılıklı yardım. Ayrıca, karşılıklı olarak tanınan konularda her türlü adli yardım.
ABD, Avusturya’yla arasındaki anlaşmanın gereği olarak, delil toplama ve başka amaçlarla iade edilmesi hükmü gereğince ceza takibatındaki Sezgin Baran Korkmaz’ı tutuklattı ve iadesini istiyor.
AVUSTURYA’DA SUÇ OLMASA DA İADE: Anlaşma Avusturya’nın ABD’ye, soruşturma, kovuşturma veya takibatta konu olan fiilen, talepte bulunulan devletin hukukuna göre suç teşkil edip etmediğine bakılmaksızın adli yardımda bulunmayı öngörüyor. Ancak, talepte bulunulan devlet, eylem kendi kanunlarına göre suç teşkil etmediği ve talebin yerine getirilmesi için mahkeme emri gerektirdiği sürece, karşılıklı yardım talebine uymayı tamamen veya kısmen reddedebilir.
SİYASİ BİR SUÇSA, İADE YOK: İlginç bir madde de, Avusturya’nın adli yardım sağlamak için her çabayı göstermesi gerektiği yönünde. Bu maddeye göre, ülkeler karşılıklı olarak, mahkeme kararı yoksa bile, “zorlayıcı tedbirler gerektiren adli yardımı sağlamak için her çabayı göstermek” zorunda. ABD veya Avusturya’nın karşılıklı adli yardımları, siyasi suç varsa, askeri casusluk söz konusu ise, iade ya da bilgi alışverişi milli güvenliği tehlikeye düşürüyorsa reddedilebiliyor. Korkmaz olayında bu yok. Talep eden devlet ile talep edilen “devletin ekonomik suçlara bakış açısının farklı olması” iade ya da bilgi alışverişini engellemiyor.
MAKUL ŞÜPHEYİ KANITLAMASI YETİYOR: Arama veya el koyma veya diğer zorlayıcı önlemler, talep eden devletin makul şüpheyi kanıtlaması halinde de uygulanabiliyor. Talepte bulunulan devletin yetkili makamı, talebi gecikmeksizin ele almalı veya yetkili makama iletmeli. Talepte bulunulan devlet, talebi tamamlamak için elinden gelen her şeyi yapar. Talepler, talepte bulunulan devletin yasalarına göre ele alınır. Talepte bulunulan devletin mahkemeleri, ulusal soruşturma ve kovuşturma işlemlerinde, kanunlarının izin verdiği ölçüde talepleri yerine getirmeye yetkili. Talepte belirtilen icra şekline, talep edilen devletin kanunlarına aykırılık yoksa uyulur.
YÜRÜTMEYİ DURDURMA HALİ: Talepte bulunulan devletin merkezi makamı, bir talebin yerine getirilmesinin devam eden ceza soruşturmalarına veya ceza yargılamalarına müdahale teşkil ettiğini, kişinin güvenliğini tehlikeye atacağını veya talepte bulunulan devletin kaynaklarına olağanüstü yük getireceğini tespit ederse, yetkili makama danışıp yürütmeyi erteleyebilir veya koşula bağlı hale getirebilir.
