Spor kurumlarında eşitlik için rehber

BM Kadın Birimi, Nesiller Boyu Eşitlik için Spor İlkeleri doğrultusunda, Fenerbahçe Spor Kulübü’nün geçmiş yıllardaki deneyimini dikkate alarak Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Spor Kurumu Rehberi’ni geliştirdi.

Türkiye’de Birleşmiş Milletler Kadın Birimi (BM Kadın Birimi-UN Women), 2018 yılından bu yana HeForShe Hareketi çerçevesinde Fenerbahçe Spor Kulübü ile iş birliği yapıyor. BM Kadın Birimi, bu işbirliği kapsamında, Nesiller Boyu Eşitlik için Spor ilkeleri doğrultusunda, Fenerbahçe Spor Kulübü’nün geçmiş yıllardaki deneyimini dikkate alarak Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Spor Kurumu Rehberi’ni geliştirdi. Nesiller Boyu Eşitlik için Spor İnisiyatifi, spor ekosistemini güçlü ve çok paydaşlı koalisyonun parçası olmaya davet ediyor ve toplumsal cinsiyet eşitliği hedefini sporda ve spor yoluyla hayata geçirmeyi amacıyla altı küresel ilke sunuyor. “Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Spor Kurmu Rehberi”, bu altı küresel ilkenin her biri için ölçülebilir ve somut eylemlere ve göstergelere dayanıyor ve spor kurumlarının kadınların ve kız çocuklarının güçlenmesini sağlama ve toplumsal cinsiyet eşitliğini artırma hedeflerini hayata geçirmelerini desteklemeyi amaçlıyor. Böylece, spor kurumlarının toplumsal cinsiyet eşitliği konusundaki mevcut durumlarını kapsamlı bir şekilde değerlendirmeleri, eksiklikleri ve engelleri giderecek tedbirler geliştirmeleri, bu tedbirleri uygulamaları, ilerlemeleri izlemeleri ve bildirmeleri için sistematik bir yol haritası sunuyor.

Yol gösterici rehber

Bu rehberin, toplumsal cinsiyet eşitliği konusundaki performanslarını güçlendirmek ve çeşitli alanlarda toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin üstesinden gelmek için planlar, politikalar ve tedbirler geliştirmek ve uygulamak niyetinde olan tüm spor kurumları için yol gösterici olması amaçlanıyor. Rehberin, farklı bağlamlarda kullanılabilir ve uyarlanabilir; milli Olimpiyat komiteleri, milli Paralimpik komiteleri, uluslararası/ulusal spor federasyonları, spor yönetimleri, spor kulüpleri, sivil toplum alanında çalışan spor örgütleri ve bunun gibi çeşitli spor kurumları tarafından kullanılması hedefleniyor.

BM Kadın Birimi, Fenerbahçe Spor Kulübü ile HeForShe iş birliği kapsamında toplumsal cinsiyete duyarlı spor kulüpleri üzerine deneyimi ve hazırladığı materyaller (eğitim materyalleri, Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Spor Kurumu Rehberi, bilgi ürünleri vb.) ile sporda kadınlar için bir ağ oluşturulmasına öncülük etmeyi ve Türkiye’de spor ekosisteminin aktörleri ile birlikte sporda toplumsal cinsiyet eşitliğini sürdürmek üzere müdahalelerine devam etmeyi hedefliyor.

Ayrımcılığı ortadan kaldırmak

Rehber ile ilgili konuşan BM Kadın Birimi Türkiye Direktörü Asya Varbanova, “Spor ekosistemi, hem spor dünyasında hem de ötesinde, toplumsal cinsiyet eşitliği önündeki engelleri ve ayrımcılığı ortadan kaldırmak, kadınların ve kız çocuklarının güçlenmesini sağlamak açısından önemli bir rol oynuyor. BM Kadın Birimi’nin Nesiller Boyu Eşitlik için Spor İlkeleri doğrultusunda Fenerbahçe Spor Kulübü’nün geçmiş yıllardaki deneyimini dikkate alarak oluşturduğu bu rehber, büyüklüklerine bakılmaksızın spor kurumlarının kadınların ve kız çocuklarının güçlenmesini sağlama ve toplumsal cinsiyet eşitliğini artırma hedeflerini hayata geçirmelerini desteklemeyi amaçlıyor” diye konuştu.

Neler yapılmalı?

Kadınların liderliğini ve yönetişim modellerinde toplumsal cinsiyet eşitliğini gerçekleştirmek: Toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik üst düzey kurumsal taahhüdün sağlanması, kurumda toplumsal cinsiyet eşitliği politikası/eylem planı geliştirilmesi, kurumun tüm politika ve programlarında toplumsal cinsiyet anaakımlaştırma yaklaşımının uygulanması, kurumun tüm pozisyonlarında toplumsal cinsiyet dengesi sağlanması.

Sporda kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddeti önlemek ve kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddete spor aracılığıyla cevap vermek: Tüm bireyler için güvenli ve kapsayıcı spor ortamının sağlanması, spor yoluyla toplumdaki kadına yönelik şiddetin önlenmesi.

Kadınların yaptıkları sporlara yatırımdaki boşluğu kapatmak ve kadınlar ve kız çocukları için eşit ekonomik fırsatları teşvik etmek: Kadınların yaptıkları sporlara yatırımın artırılması; kadın sporcuların, antrenörlerin, hakemlerin sayısının artırılması; kadın ve erkek sporcuların, antrenörlerin, hakemlerin ve teknik ekibin eşit, adil ve güvenilir bir ortamda spora katılımlarının sağlanması.

Spor medyasında kadınların eşit katılımını ve ön yargılardan bağımsız sunumunu teşvik etmek, zararlı toplumsal cinsiyet kalıp yargılarını ortadan kaldırmak ve olumlu rol modelleri teşvik etmek: Medyada tüm pozisyonlarda kadın sayısının artırılması, medyada her türlü yayın faaliyetinde kadın sporcuların oranının artırılması, medyada kadın sporcuların toplumsal cinsiyet kalıp yargılı sunumlarının ortadan kaldırılması.

Spor, fiziksel aktivite ve beden eğitiminde kız çocukları için eşit fırsatları desteklemek: Kız çocuklarının eşit, adil ve güvenli bir ortamda spor/fiziksel aktivite/beden eğitimine katılımlarını artırmak, spor yoluyla kız ve oğlan çocuklarının toplumsal cinsiyet eşitliği farkındalığını artırmak.

Yıllık bazda ilerlemeyi izlemek ve kamuoyuna raporlamak: Kurumun toplumsal cinsiyet çalışmalarında hesap verilebilirliğinin ve şeffaflığın sağlanması, kurumun toplumsal cinsiyet çalışmalarının sürdürülebilirliğinin sağlanması.