ÖNDER YILMAZ Ankara – HES’lerin “yararlı mı zararlı mı?” olduğu konusu, TBMM Deprem Araştırma Komisyonu ile TBMM İklim Araştırma Komisyonu’nda da masaya yatırıldı. DSİ Genel Müdür Vekili Kaya Yıldız “HES’lerin birçok faydası var. Genelde eleştiririz ama sadece yaptığınız regülatörde depolamalar bile taşkın anındaki rüsubatı engelleyip kayıpları önlüyor. Biz bunu Giresun taşkınlarında gördük” dedi. DSİ Genel Müdür Yardımcısı Oğuz Kasap, HES’ler konusunda kamuoyunda yanlış bir kanaat olduğunu, aslında HES’lerin sel felaketini önleyici bent görevi gördüğünü savundu. Kasap, “Aslında bilinenin tam tersine HES’ler tersip bentleri gibi suyu önleyici, daha düzenleyici yapılardır. Yani vatandaş diyor ki: ‘İşte, HES patladı.’ HES’te öyle baraj gibi çok fazla su yok” diye konuştu.
5 tonluk kaya
TBMM Deprem Araştırma Komisyonu’nda Karayolları Genel Müdürü Abdulkadir Uraloğlu, şehirleşme ve aşırı betonlaşmaya dikkat çekerek, “Kendi mecrasında toprağa gidecek olan yağışı, dere yataklarına hızlı akışı sağlayarak taşımış oluyoruz. Sonra böyle felaketler oluyor” dedi. Uraloğlu, sadece suyun akışını değiştirip hızlandırma değil, suyun beraberinde getirdiği kaya, ağaç, eşya parçalarının alt geçit, köprü ve menfezleri tıkayarak suyun akışına engel olduğunu, sel faleketlerinin boyutunun daha da büyüdüğünü ifade etti. Uraloğlu, çözüm olarak köprü ve menfez boyutlarını daha büyüttüklerini belirtirken, “tıkanmaları önlemeye yönelik olarak yapılarımızı çok gözlü yapmak yerine, artık tek gözlü ya da büyük açıklıklarla yapmaya çalışıyoruz açıkçası” bilgisini verdi. Dereli örneğini veren Uraloğlu, orada 5 tonluk taşların suyun geçişini tıkaması nedeniyle derenin yönünü şehrin merkezine yönlendirdiğini ve bir vatandaşın hayatını kaybettiğini kaydetti.
Tersine yararlı
Komisyonda vekillerin felaketlerde HES’lerin rolünü gündeme getirmesi üzerine DSİ Genel Müdür Yardımcısı Oğuz Kasap, “Aslında bilinenin tam tersine HES’ler bizim tersip bentleri gibi suyu önleyici veyahut da daha düzenleyici yapılardır. Yani vatandaş diyor ki: ‘İşte, HES patladı.’ HES’te öyle baraj gibi çok fazla su yok. Yani bu yanlış bir şekilde halk arasında cereyan ediyor. HES’ler tam aksine suyu düzenleyici yapılar olarak görev yapıyor taşkın esnasında, rüsubat da tutuyor. Küçük de olsa bir benttir. Rezervuarında öyle çok büyük bir su da depolanmıyor. Hatta kaskatlar şeklindeki bu HES’ler rüsubatı da tuttuğu için aşağı bölgelerde daha fazla zarar oluşmasına da engel oluyor” diye konuştu.
HES’ler konusu TBMM İklim Araştırma Komisyonu’nda da gündeme geldi. DSİ Genel Müdür Vekili Kaya Yıldız da HES’lerin elektrik üretiminde önemli görev üstlendiğine vurgu yaparken, “HES’lerin birçok faydası var. Genelde eleştiririz ama sadece orada yaptığınız regülatörde depolamalar bile taşkın anındaki rüsubatı engelleyip kayıpları önlüyor. Giresun taşkınlarında gördük. Bazı taşkınların zararlarının, HES’ler sayesinde, depolamalarının rezervuar gibi çalışıp, taşkını ötelemesi nedeniyle birçok yerde de ilave faydalar sağladığını gördük” değerlendirmesini yaptı.
