16°
MEHTAP GÖKDEMİR Anrara – CHP Eskişehir Milletvekili, TBMM Dışişleri Komisyonu üyesi Utku Çakırözer, “Türkiye sivilini, askerini Afganistan’dan tahliye etmeli. Yeni bir misyon üstlenmek istiyorsak bu yeni misyonun da bir uluslararası meşruiyeti olmalı. Meclis’ten yeni bir tezkereye ihtiyaç var” dedi. Çakırözer Taliban’ı tanıma, ilişki ve meşruiyet meselesinde dünya ile ortak hareket edilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Türkiye’nin çatlak ses yaratmaması lazım” görüşünü dile getirdi.
TBMM’deki makamında konuştuğumuz Çakırözer, Afganistan’daki gelişmelere ilişkin Milliyet’e şu değerlendirmeleri yaptı:
HUKUKİ GÜVENCE LAZIM: “Taliban bize bir şey yapmaz” şeklindeki yaklaşımlar, orada bizim kalmamızın askeri ve sivil mevcudiyetimizin güvencesi olamaz. Hukuki güvence nedir, bir BM kararıdır, bir NATO kararıdır. Meclis’ten aldığınız tezkeredir. Bunları almadan sadece “Taliban’dan olumlu açıklamalar geliyor” diyerek orada askeri, sivil mevcudiyet bulunması risklidir. Yeni bir misyon üstlenmek istiyorsak bu yeni misyonun da uluslararası meşruiyeti olmalı. Afganistan’da yönetimde kim varsa onların rızasıyla olmalı ama onları yani Taliban’ı meşrulaştıracak bir şey değil. Taliban ile dünyanın bir uzlaşısını görmek lazım. Hak ve özgürlükler konusunda, göçle, uyuşturucu ile terörle mücadelede Taliban’ın somut adımlar attığını görmek lazım.
YENİ TEZKERE GEREKLİ: Sadece Taliban ya da sadece ABD ile görüşerek, “Bu işin taşeronluğunu biz üstleniriz” mantığının yanlış olduğunu gördük. Şu andaki kaos tamamen belki de Türkiye’nin üzerine kalacaktı eğer biz o misyonu üstlenmiş olsaydık. O yüzden bizim asker, sivili oradan tahliye etmemiz lazım. Eğer yeni bir misyon vesaire lazımsa, bunun mutlaka uluslararası meşruiyeti ve Meclis ayağı var, Meclis’ten yeni bir tezkereye ihtiyaç var. Eski tezkere NATO misyonuyla sınırlı. NATO misyonu artık sona erdi.
ORTAK SES VERMELİ: Tanıma meselesi, ilişki meselesi, meşruiyet meselesinde dünya biraz ortak ses olması lazım. Türkiye’nin de bu ortak sesin içinde olması lazım. Dünya ile birlikte ortak ses olması lazım Türkiye’nin çatlak ses yaratmaması lazım.
MECLİS ARAŞTIRMALI: Hem göç hem Afgan meselesini ele alan bir araştırma komisyonuna ihtiyaç var. Meclis açılınca ilk işin bu olması lazım…. Suriye için ne yapmalıyız? “Taliban ile konuşulsun” diyorlar ya “herkesle diyalog”, onu diyenlerin “Neden Suriye’de rejim ile konuşmuyoruz?”u izah etmesi lazım ya da onunla da konuşması lazım artık. Türkiye’nin ulusal çıkarı eğer konuşmayı gerektiriyorsa onlarla da konuşulmalı. “Esad iyi birisi” anlamında söylemiyorum. Ama Suriye’yi dünyada kim temsil ediyorsa onlarla görüşeceksiniz… Rusya ile İran ile görüşüyoruz, Suriye’nin kendisiyle de görüşülebilir. Suriye’de aslında şu anda biz ne çekiyorsak rejimin değişmesi için müdahil olduğumuz için çekiyoruz.
MEŞRUİYET KAZANDIRMAMALI: Taliban ile tabii ki ulusal çıkarımızın gerektirdiği diyaloğu kurabiliriz ama bu diyalog onlara meşruiyet kazandırmamalı. “Mesajları olumlu, çok da onlara katı koşullar getirmeyelim, sonra bakarız” gibi bir yaklaşımı doğru bulmuyorum. Taliban ile asıl diyaloğu dünya kurmalı, BM ile dünyaya güvence vermeleri lazım.
KAPALI OTURUM: Biden’in bildiğini, ona verilen taahhütleri biz bilmiyoruz. Birçok söz veriliyor, sonra biz onlardan duyuyoruz bunu, “Türkiye şöyle dedi, bunu yapacak.” Meclis’e bilgi verilmesi gerekir. Kapalı oturum yapılabilir. Diyelim ki bunu yapmak istemediniz, o zaman muhalefet liderlerine anlatın. Genel Başkanımız Türkiye’nin ulusal çıkarları gerektirdiğinde meseleleri konuşmaktan hiçbir zaman kaçmamıştır.
‘Göç Bakanlığı kurulması lazım’
Bir göç kriziyle karşı karşıyayız. Çok dikkatli adım atmamız lazım. Sınırda tedbirler alınıyor deniyor ama çok çok geç kalındı. Aylardır “geliyorum” diyen bir mesele bu Afganistan meselesi. Taliban’dan kaçış var, kriz kapıda. Bana göre bir bakanlık lazım bu işle ilgilenmesi için, bir Göç Bakanlığı olmalı.
