Avrupa’ya ihracatta iklim vergisi yolda

MİTHAT YURDAKUL Ankara – Avrupa Birliği (AB) İklim Yasası kapsamında hazırlanan, “Fit for 55” paketi, AB’ye yapılacak ihracata ilave vergi yükümlülüğü getirecek. Türkiye’yi de etkileyecek olan paket düzenleme, ilk etapta demir – çelik, çimento, gübre, alüminyum ve elektrik sektörlerini kapsayacak.

Ticaret Bakanlığı’nın TÜSİAD VE TOBB gibi bir dizi iş örgütüne ilettiği yazıya göre, AB’nin ilk İklim Yasası’nın AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanmasının ardından, yasalaşan hedeflere ulaşmak amacıyla Avrupa Komisyonu tarafından 14 Temmuz’da, “Fit for 55” yeşil paket taslağı hazırlandı.

Taslak ile AB’ne ihracata ilave vergi getiren, “Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM)” nedeniyle, Avrupa’daki üretimin, emisyon azaltım hedefi düşük ülkelere kaymasının önlenmesi hedefleniyor. SDKM’de Türkiye’yi önemli ölçüde etkileyecek pek çok yasal düzenleme bulunuyor. Düzenleme, iklim politikaları karşısında Avrupa sanayicilerinin rekabet gücünü korumayı amaçlıyor.

Kimler etkilenecek?

Edinilen bilgiye göre, SDKM ilk etapta demir-çelik, çimento, gübre, alüminyum ve elektrik sektörlerini kapsayacak. 2023-2025 geçiş dönemi olacak ve bu aşamada bu ürünleri ithal eden AB menşeili ithalatçılar herhangi bir ödeme yapmayacak, sadece ithal edilen ürünlerde bulunan emisyonlar bildirilecek. 2026’da başlayacak uygulama döneminde ise, AB ithalatçılarının ulusal makamlara kayıt yaptırarak ürünlerde bulunan emisyonlara karşılık gelen sertifikalar satın almaları gerekecek.

AB emisyon ticaret sistemine tamamen entegre olan veya AB ile emisyon anlaşması imzalayan üçüncü ülkeler, istisnadan yararlanabilecek.

Karbondioksite göre sertifika

Sertifikaların maliyeti, euro/ton karbondioksit üzerinden hesaplanacak. Her bir maldaki emisyon miktarı, üretim esnasında açığa çıkan sera gazı emisyonu üzerinden hesaplanacak. Sistemin yeni sektörlere genişletilip genişletilmeyeceği, Avrupa Komisyonu tarafından değerlendirilecek. Düzenlemeye tabi mallar, sadece yetkili SKDM otoritesi tarafından yetkilendirilen beyan sahipleri tarafından Avrupa’ya ithal edilebilecek. Bu kapsamda yetkilendirilmiş şirketler, her yıl, yaptıkları ithalata ilişkin miktarlar ile neden oldukları emisyon miktarını otoritelere ibraz edecekler. Taslak halindeki SKDM düzenlemesi için Türk sanayicilerden de görüş istendi. Bu kapsamda, özellikle AB’yle yakın ticari ilişkisi olan şirketlerin yapacağı düzenleme taleplerinin Avrupa Parlamentosu’na iletileceği, gelecek değerlendirmeler kapsamında düzenlemenin son halini alacağı kaydedildi.

2035’te tüm araçlara sıfır emisyon şartı

“Fit for 55” paketi kapsamında Avrupa ülkelerinde de bir dizi önemli düzenleme hayata geçirilecek. Bu kapsamda, Emisyon Ticaret Sistemi (ETS)’nin sıkılaştırılması, yeni sektörlere genişletilmesi ve ulaştırmada yeni standartlar hedeflenirken, her AB ülkesine ayrı bir emisyon azaltım hedefi öngörülüyor. 2030’da enerjinin yüzde 40’ının yenilenebilir kaynaklardan sağlanmasını öngören taslak uyarınca, 2035 itibarıyla Avrupa trafiğindeki tüm araçların, “sıfır-emisyonlu araç” olması hedefleniyor.