GÜLDEN ÇOKTAN İstanbul – İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), dünyaya hızla yayılan ve Türkiye’de de görülmeye başlayan Asya Kaplan sivrisineğiyle mücadelede izlenecek yol haritasını belirlemek amacıyla “İstilacı Sivrisinekler Kongresi” düzenledi. Haliç Kongre Merkezi’nde dün gerçekleştirilen kongreye yerli ve yabancı çok sayıda bilim insanı katıldı.
İBB Sağlık Daire Başkanı Dr. Önder Yüksel Eryiğit, İstanbul’un 39 ilçesinde toplamda 2 bin adet ovitrap adı verilen istilacı türlerin yumurtalarını bırakmalarını sağlayan sivrisinek tuzakları kurulumuna başladıklarını söyledi. Eryiğit, bu yöntemle popülasyon tespit edilen alanlarda öncelikle fiziksel ve biyolojik mücadele yapılarak sivrisinek yoğunluğunun artmasını engellemeyi amaçladıklarını vurguladı. Eryiğit ayrıca, üniversiteler bünyesinde yürütülen tür tayini ve benzeri çalışmaları yapmak üzere önümüzdeki süreçte İBB bünyesinde bir laboratuvar açmayı plandıklarını kaydetti. “Sivrisinek Bildirim Sistemi” uygulaması ise Aralık ayında hizmete açılacak.
‘Çok hızlı yayılıyor’
Asya Kaplan sivrisineğinin Marmara’yı tamamen sardığını belirten Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden ve İBB Vektörle Mücadele Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Salih Bülent Alten, sineğin Ege bölgesinde de görülmeye başlandığını söyledi. Antalya’dan da görüldüğüne dair uyarıların geldiğini aktaran Alten, “Bu sinek Türkiye’ye 2009 yılında girdi. Belki daha önce de vardı ama biz o yıl tespit ettik. 2011 yılından sonraki çalışmalarımızda Gürcistan’dan girdiğini tespit ettik. Ve elde ettiğimiz bilgilerle bir risk haritası hazırladık. Buna göre 2020’lere geldiğimizde Marmara’nın tümünü saracak. Öyle de oldu. Marmara bölgesini sardı. Hatta Ege bölgesinde İzmir’de görülmeye başladı. Antalya’dan küçük bir uyarı geldi. Eskişehir ve Bursa’da görülüyor. Çok hızlı yayılan bir sivrisinek” dedi.
Bir kişiye 30 sivrisinek
İstanbul’da Asya Kaplan sivrisineğini izlemek amacıyla iki yıl önce sistem kurulduğunu hatırlatan Alten, “İki sene önce ile bu sene arasında çok büyük bir fark yok. Çok fark yok. Beykoz’da, Sarıyer’de biraz arttı. Yılda yüz kilometreye kadar yayılabilir. Bu farklı bir sinek. Davranış olarak ve yaşam alanları açından. Orman içerisindeki ağaç kabuklarındaki yağmur sularında ya da evlerdeki yapay olarak oluşturulmuş su toplama kaplarında, süs havuzlarında, saksı altlarındaki su birikintilerinde veya mezarlıklardaki suluklarda yaşıyor. Oralarda ise çok yüksek oranlarda üreyebiliyor. Önlem alınmamış olsaydı bir insanı ortalama 30 sinek ısırabilirdi” diye konuştu.
Asya Kaplan sivrisineğinin taşıdığı bulaştırıcı hastalıklar Türkiye’ye gelmeden bilimsel tabanlı bir yöntemi İstanbul’da yaygınlaştırmayı plandıklarını ifade eden Alten, sivrisinekle mücadelede en verimli sonucun halkın yüzde 70’inin desteğiyle gerçekleşeceğini söyledi. Alten, “Vatandaşlarımız, evlerindeki saksıların altındaki suyu üç günde bir değiştirebilir. Su topladığı kabı belli bir süre içerisinde bir şeyler gördüğünde dökebilir. Süs havuzlarının sularını aralıklarla sirküle edebilir. Çok basit şeyler” dedi.
Hastalık bulaştırma riski var
Kongreye katılan Zürih Üniversitesi Parazitoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Francis Schaffner ise, Asya Kaplan sivrisineği ile mücadelede kalıcı çözümler elde etmek için üredikleri konteynırların ortadan kaldırılmasının şart olduğunu söyledi. Bu metodun eski ve etkili bir yöntem olduğunu belirten Schaffner, “İnsanları gece ve gündüz sürekli ısırabiliyor. Hastalık taşıma riski de var. Örneğin, bir kişi Afrika’ya seyahat etti. Daha sonra Türkiye’ye geldi. Virüsü o kişiden alabiliyor sinek. Ve diğer kişilere bulaştırabiliyor” dedi.
‘İstanbul’da 193 bin 68 aktif üreme alanı bulunuyor’
İBB Vektörlerle Mücadele Otomasyonu verilerine göre İstanbul’da 193 bin 68 aktif sivrisinek üreme alanını olduğunu söyleyen Eryiğit, sivrisineklerin en fazla Beykoz, Sarıyer, Silivri Çatalca, Büyükçekmece, Şile, Ümraniye ilçelerinin olduğunu açıkladı. Eryiğit, tespit edilen üreme kaynaklarının yılın 12 ayı ve haftalık şekilde haftalık periyotlarla kontrol edilip ilaçlandığını kaydetti.
