Tahliye krizi ile gündemde olan tarihi Büyükada İskelesi bir asırlık bir geçmişe sahip. İskelenin bugün TÜGVA tarafından kullanılan ve tahliye edilmeye çalışılan üst kısmı 106 yıllık tarihinde gazino, pastane, sinema, kafe olarak kullanıldı.
Adalar Belediyesi’nin derlediği bilgilere göre tarihi Büyükada Vapur İskelesi’nin planı İzmitli mimar Mihran Azaryan tarafından çizildi ve binanın yapımı 1915 senesinde tamamlandı.
Bir sekizgen yolcu salonuna sahip, kurşun kubbeli binanın çini dış kaplaması ise Kütahyalı Mehmet Emin Efendi tarafından yapıldı.
2008 yılına kadar Türkiye Denizcilik İşletmeleri mülkiyesinde bulunan iskelenin üst kısmı (ikinci katı) dünden bugüne farklı faaliyetleriyle Adalılara ve İstanbullulara hizmet verdi.
ÖNCE GAZİNOYDU
Üst kat 1918-1923 seneleri arasında Turan Gazinosu, ardından da Tokatlı Pastanesi olarak kullanıldı. Cumhuriyet’in ilanından Demokrat Parti’nin iktidara geçiş tarihi olan 1950’lere kadar ise Cumhuriyet Halk Partisi Adalar İlçe merkezi olarak kullanıldı.
Tarihi mekan kısa bir süre sinemaya da ev sahipliği yaptı; 1950-1951 yılları arasında gazeteci Cemil Tekçe ve yazar Turan Aziz Beler birlikte Ada’nın ilk kışlık sinemasını kurup çalıştırdı.
NİKAH İŞLEMLERİ İÇİN DE KULLANILDI
1984 yılından itibaren Adalar Belediyesi’nin nikah ve sağlık hizmetleri işlemleri için kullanılan mekan, 2000 yılının başında dönemin Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Genel Müdürü Çelik Gülersoy’un, ada gezisi öncesi ve sonrası bir şeyler yiyip içmek için ideal bir yer olacağına karar vermesiyle birlikte mekan, tarihi ve kentsel kimliğine uygun bir şekilde restore edilerek Turing Kafe olarak hizmet vermeye başladı.
TÜGVA’DAN İBB’YE GEÇTİ
2008 yılında İBB’ye devredilen Şehir Hatları, İskelenin üst kısmını 2018’de Türkiye Gençlik Vakfı’na (TÜGVA) 10 yıllığına kiraya verdi. Bugüne kadar TÜGVA’nın faaliyetleri için kullandığı mekan, mahkeme kararıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne geçti.
