Bursa’nın Orhangazi ilçesine bağlı Heceler Mahallesi’nde AKP’li Meclis Üyesi Murat Evke’nin kızı Ebru Evke’ye ait İznik Gölü’ne 500 metre mesafede inşaatı tamamlanan Olea Armonia adlı Zeytinyağı Fabrikası’na verilen izin işlemlerinin idari yargı tarafından iptal edilmesine rağmen valilik, yine mahkeme kararına aykırı şekilde “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararı verdi.
Geçtiğimiz yıl Ekim ayında temeli atılan OLEA Zeytinyağı Fabrikası’nın kuruluşu için ÇED gerekip gerekmediğine ilişkin karar olmaksızın verilen izin işlemlerinin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle açılan davada idari yargının iptal kararı vermesine rağmen Valilik yine ÇED gerekli değildir kararı verdi.
“VALİLİK MAHKEME KARARINA AYKIRI ŞEKİLDE ÇED KARARI VERDİ”
Bursa Barosu Çevre Komisyonu Üyesi Av. Erol Çiçek, “Geçtiğimiz yıl Ekim ayında temeli atılan ve kuruluşu için ÇED gerekip gerekmediğine ilişkin karar olmaksızın verilen izin işlemlerinin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle açılan davada idari yargı iptal kararı verdi. Mahkeme kararı uygulanmadığı gibi Bursa Valiliği, tesisin önündeki hukuk engelini yok sayıp yeni işlem yaparak “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararı verdi. İdare mahkemesi bu kararın da iptaline hükmederken, yatırımcı firmanın son başvurusu üzerine Valilik, yine mahkeme kararına aykırı şekilde “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” (ÇED) kararı verdi. Bu kararın iptali için de dava açıldı” dedi.
TÖRENE AKP’Lİ MİLLETVEKİLLERİ DE KATILDI
Heceler Mahallesi’nde AKP’li Meclis Üyesi Murat Evke’nin kızı Ebru Evke’ye ait İznik Gölü’ne 500 metre mesafedeki OLEA Zeytinyağı Fabrikası’nın temeli TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı AKP Bursa Milletvekili Hakan Çavuşoğlu, Milletvekili Mustafa Esgin ve diğer yetkililerin katılımıyla 1 Ekim 2020 tarihinde atıldı.
Bursa Valiliği, Av. Erol Çiçek ve Av. Sedat Ata’nın, inşaatın durdurulması istemine yasal süre olan 60 günde yanıt vermeyince, hukuken zımni ret anlamına gelen bu işlemin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle dava açıldı.
Bu davada mahkeme yürütmenin durdurulması istemini reddetti; ancak 23 Kasım 2021 tarihinde işlemin iptaline hükmetti.
İNŞAAT DEVAM EDERKEN ÇED BAŞVURUSU YAPILDI
Bursa Barosu Çevre Komisyonu Üyesi Av. Erol Çiçek ve Av. Sedat Ata tarafından sürdürülen dava süreci şöyle gelişti:
* Bu sırada yatırımcı ÇED başvurusunda bulundu. 7 Ocak 2021 tarihinde başlayan ÇED süreci yaklaşık bir ay içinde, 4 Şubat 2021 tarihinde ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir’ kararı ile sonuçlandırıldı.
* Bu karara karşı açılan yürütmenin durdurulması ve işlemin iptali istemli davada İdare Mahkemesi 20 Mayıs 2021 tarihinde iptal kararı verdi.
* Davalılar Bursa Valiliği ve yatırımcı şirketin, kararın bozulması ve yürütmenin durdurulması istemi de Danıştay 6. Dairesi’nce 13 Eylül 2021 tarihinde reddedildi.
MAHKEME: BİLİMSEL VERİ BULUNMUYOR
İdare Mahkemesi iptal gerekçesinde “dava konusu karara esas Proje Tanıtım Dosyasının, yönetmeliğin ek-4’üne göre hazırlanmadığı, sulak alana ve genel olarak çevreye verebileceği olumsuz etkilerinin proje alanında incelenmediği, projenin duyarlı yörelere etkisine ilişkin herhangi bir bilimsel veri bulunmadığı”na hükmetti.
Mahkeme ayrıca, projenin çevresel etki değerlendirmesinin, Proje Tanıtım Dosyası (PTD) üzerinden ‘ÇED gerekli değildir’ kararıyla değil, ÇED raporuyla, ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi olumlu’ kararı alınabilirse yapılabileceğini de vurgu yaptı.
MEHKEME KARARININ UYGULANMASI BEKLENİRKEN YATIRIMCI YENİ ÇED SÜRECİ İÇİN BAŞVURDU
Davacılar Av. Erol Çiçek ve Av. Sedat Ata, Orhangazi Belediyesi’nden hukuka aykırı yapı ruhsatının iptalini isteyip valilikten mahkeme kararının uygulanmasını beklerken, davalı yatırımcı Proje Tanıtım Dosyası ile yeni ÇED süreci başlatılması için Valiliğe yeniden başvurdu.
Bursa Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü konuyla ilgili 8 Kasım 2021 tarihinde ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü’nden görüş talep etti.
Genel Müdürlük 9 Kasım 2021 tarihli yazısında; faaliyet sahibi tarafından iptale konu mahkeme kararında belirtilen gerekçeler dikkate alınarak hazırlanacak Proje Tanıtım Dosyası ile ÇED Yönetmeliği kapsamında yeni başvuru yapılmasında sakınca bulunmadığı belirtildi.
ÜÇ GÜN İÇİNDE YATIRIMCI LEHİNE SONUÇLANDI
Mahkeme kararları uygulanmazken yatırımcı, 2. İdare Mahkemesi’nin açık kararına rağmen tekrar ÇED başvurusunda bulundu.
2. Proje Tanıtım Dosyası ile 19 Kasım 2021 tarihinde başlayan ÇED süreci, Valilikçe verilen 23 Kasım 2021 tarihli ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir’ kararıyla, üç gün içinde bir kez daha yatırımcı lehine sonuçlandırıldı.
“HUKUKUN BİR GÜN HERKESE OLABİLECEĞİNİ HATIRLATIYORUZ”
Yargı kararlarının yok sayılarak Anayasa’nın ihlal edilmesi ve diğer hukuki gerekçelerle 30 Kasım 2021 tarihinde üçüncü dava açıldı.
Dava, ilk kararı veren 1. İdare Mahkemesi’ne düştü. Bursa Barosu Başkanlığı da davaya katılma kararı aldı.
Bursa Barosu’ndan yapılan açıklamada, “Son davada çok ivedi karar verilerek; dava konusu hukuksuzluklar sürecinin sonlandırılmasını bekliyor ve hukukun bir gün herkese lazım olabileceğini hatırlatıyoruz” denildi.
