Ulaştırma alanında kamu kaynakları öncelikle demir yolu yatırımları için kullanılacak

2023-2025 Dönemi Yatırım Programı Hazırlama Rehberi’nden yaptığı derlemeye göre, sektörel olarak gelecek 3 yılda, kamu yatırım tahsislerinde kamu-özel iş birliği (KÖİ) modeliyle yürütülenler dahil, 11. Kalkınma Planı’nın öncelikli imalat sanayi sektörlerine ve bu sektörlere yönelik beşeri ve fiziki altyapıyı güçlendirecek AR-GE, dijitalleşme, insan kaynakları, lojistik, enerji ve eğitim gibi yatay alanlar ile tarım, turizm ve savunma sanayi alanlarına öncelik verilecek.

Kamu yatırım teklifleri, bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılmasına katkı sağlayacak şekilde hazırlanacak, bu amaçla yatırımların mekansal dağılımında, geçmiş yıllardaki yatırım tahsisleri ve gelecek döneme ilişkin bölgesel politikalar dikkate alınacak.

Ege, Doğu Marmara, Batı Anadolu gibi “Düzey-2” bölgeler için hazırlanan planlar, bölgedeki tüm kamu kurum ve kuruluşlarının hazırlayacakları yatırım projelerinin planlanmasında esas alınacak. GAP, DAP, DOKAP ve KOP bölge kalkınma idarelerinin sorumluluk alanındaki iller için hazırlanmış eylem planları kapsamındaki yatırımlara öncelik verilecek.

Hat kapasiteleri ve verimliliği artırılacak

Ulaştırma alanında demir yolu yatırımları önceliklendirilecek. Konya-Karaman-Niğde-Mersin-Adana-Osmaniye-Gaziantep, Ankara-Sivas, Ankara-Afyonkarahisar-İzmir, Bandırma-Bursa-Yenişehir- Osmaneli, Halkalı-Kapıkule projeleri ile ikinci hat yapımlarına, sinyalizasyon ve elektrifikasyon yatırımları öncelikli olarak yapılacak.

Öte yandan, önemli yük merkezlerine iltisak hattı yapımı, hat kapasitesi ve verimliliğini artıracak projeler ile raylı sistem araçlarının yerli üretimine öncelik verilecek.

Denizcilikte öncelik limanların tamamlanması

Filyos Limanı, Doğu Akdeniz Ana Konteyner Limanı ve Çandarlı Limanı’nın tamamlanmasına birinci derecede öncelik sağlanacak.

Elverişli konumlarda Ro-Ro limanlarının yapımına yönelik yatırımlara önem verilecek, hem özel hem de kamu limanlarındaki işlemleri, maliyetleri ve bürokratik süreçleri asgari düzeye indirmeye yönelik yatırımlar ve projeler öncelikle değerlendirilecek.

Toplu taşımada raylı sistem yatırımları için yolcu sayısı şartı

Trafik akış darboğazlarının giderilmesini, varlık yönetim sisteminin geliştirilmesini ve trafik akışının ihtiyaç duyulan hizmet seviyesinde sürdürülmesini sağlayacak yatırımlar ile kara yollarında trafik güvenliği yatırımlarına öncelik verilecek.

Ayrıca, ortalama günlük ağır taşıt trafiği 1000 aracın üzerinde olan güzergahlarda bitümlü sıcak karışım kaplama (BSK) projeleri öncelikle hayata geçirilecek.

Toplu taşımada trafik yoğunluğu ve yolculuk talebindeki gelişmeler dikkate alınarak öncelikle otobüs, metrobüs ve benzeri sistemler yapılacak. Bunların yetersiz kaldığı güzergahlarda raylı sistem alternatifleri değerlendirilecek. Ayrıca raylı sistemlerin, işletmeye açılması beklenen yıl için doruk saat-tek yön yolculuk talebinin tramvay sistemleri için asgari 7 bin yolcu/saat, hafif raylı sistemler için asgari 10 bin yolcu/saat, metro sistemleri için ise asgari 15 bin yolcu/saat düzeyinde gerçekleşeceği öngörülen koridorlarda planlanması şartı aranacak.

Otoyol yatırımlarında tamamlanma aşamasındaki otoyol ve bağlantı yolu projeleri ile mevcut otoyol sisteminin korunmasını ve etkin kullanımını sağlayacak, üstyapı iyileştirme, trafik güvenliği, köprü ve viyadüklerin onarımına yönelik projelere önem ve öncelik sağlanacak.

Lojistik merkezlerin standartları yükseltilecek

Çukurova, Batı Karadeniz ve Marmara bölgeleri başta olmak üzere mevcut ve yapımı devam eden lojistik merkezlerin standartları yükseltilecek, yeni yapılacak yük ve lojistik merkezleri yük talebinin yüksek olduğu demir yolu koridorlarında planlanacak.

Türkiye’nin lojistikte bölgesel açıdan daha etkin olması yönünde, lojistik maliyetleriyle işlem süre ve süreçlerinin azaltılmasını sağlayacak, ulaştırma türlerinin bütünleşmiş bir şekilde işletilmesini temin edecek, kombine taşımacılık uygulamalarını geliştirecek, ulaştırma planlamasında kalite ve güvenliği artıracak projeler ile Türkiye Ulaştırma ve Lojistik Ana Planı sonuçları dikkate alınarak lojistik merkezlerin ve üslerin yapımına öncelik verilecek.

Bilişim altyapıları için kamu kaynakları öncelikle birden fazla sektörü ilgilendiren, ulusal ölçekte planlanan ve merkezi niteliğe sahip, kamu kuramlarının münferit bilişim altyapılarını merkezi olarak ikame etmeyi amaçlayan bilgi ve iletişim teknolojileri projelerine aktarılacak.